ઇતિહાસ

ઉપલબ્ધ રેકોર્ડ મુજબ સુરતની જિલ્લા અદાલત 1817 ના રોજ અસ્તિત્વમાં આવી હતી અને તેનુ જૂનુ કોર્ટ બિલ્ડીંગ, કલેક્ટર ઓફિસ પાસે, બહુમાળી બિલ્ડીંગ સુરત ખાતે આવેલ હતુ.

તે પછી, સુરત ખાતે જિલ્લા અદાલત અને ગૌણ અદાલતો બે કોર્ટ સંકુલ એટલે કે ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ બિલ્ડીંગ અને ફાસ્ટ ટ્રેક કોર્ટ બિલ્ડીંગ આવેલી, જે હાલમાં સુરતના અઠવાલાઈન્સ ખાતે આવેલી છે. બંને ઇમારતો વિશાળ જગ્યા ધરાવતી છે. કમ્પાઉન્ડ પણ વિશાળ છે અને તેમાં વૃક્ષો પણ છે. બંને ઇમારતો રેલ્વે સ્ટેશન તેમજ બસ સ્ટેશનથી લગભગ 9 કિમીના અંતરે આવેલી છે. ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ કોમ્પ્લેક્સ બે બ્લોકમાં વહેંચાયેલું છે, એ-બ્લોક અને બી-બ્લોક. “A” બ્લોક કોર્ટની કામગીરી માટે નિર્ધારિત છે, જ્યારે “B” બ્લોક ઓફિસો માટે નિર્ધારિત છે. કોર્ટ/કચેરીઓ ફાસ્ટટ્રેક કોર્ટ બિલ્ડીંગમાં કાર્યરત છે.

ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ સંકુલનું નિર્માણ વર્ષ 1994 માં કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ વર્ષ-2001 માં મોટા ભૂકંપના કારણે તેને નુકસાન થયું હતું. બિલ્ડિંગને નુકસાન થવાને કારણે તેમાં કામ કરવું યોગ્ય ન હતું. તેથી, બિલ્ડિંગમાં કાર્યરત અદાલતોને અન્ય સ્થળોએ ખસેડવામાં આવી હતી, જેમ કે. બહુમાળી બિલ્ડીંગ, ઓલ્ડ રેસ્ટ હાઉસ વગેરે વગેરે… ત્યાર બાદ, બિલ્ડીંગની રેટ્રોફિટેડ કામગીરી પૂર્ણ થતાં, બિલ્ડીંગ સારી સ્થિતિમાં હોવાનું જણાતા, અન્ય સ્થળોએ કાર્યરત સુરતની અદાલતો વર્તમાન બિલ્ડીંગમાં વર્ષ-2005 માં પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. જોકે, અમુક અંશે ક્ષતિગ્રસ્ત બનેલા મકાનના સ્તંભોનું સમારકામ પ્રજનન અને સલામતીના હેતુથી ચાલી રહ્યું છે. સુરત ખાતે ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ કોમ્પ્લેક્સ (રેટ્રોફિટેડ)નું ઉદ્ઘાટન 27મી ફેબ્રુઆરી, 2005 ના રોજ માનનીય ન્યાયમૂર્તિ ભવાની સિંહ, તત્કાલીન મુખ્ય ન્યાયાધીશ, ગુજરાત હાઇકોર્ટ અને માનનીય શ્રી નરેન્દ્ર મોદી, તત્કાલીન મુખ્યમંત્રી, ગુજરાત રાજ્યના અધ્યક્ષસ્થાને કરવામાં આવ્યું હતું. આ ઇમારત ગ્રાઉન્ડ + છ માળની છે. દરેક માળે વોટર-કૂલરની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. આરઓ પ્લાન્ટની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. ન્યાયિક અધિકારી માટે અલગ લિફ્ટ સહિત બિલ્ડિંગમાં પૂરતી લિફ્ટની સુવિધા ઉપલબ્ધ છે. U.T.P માટે કસ્ટડી રૂમની સુવિધા દરેક ફ્લોર પર પણ ઉપલબ્ધ છે. મધ્યસ્થતા કેન્દ્ર, કાયમી સમાધાન માટે અને જીલ્લા કાનુની સેવા સત્તામંડળ, સુરતની ઓફિસની કામગીરી માટે બિલ્ડિંગમાં એક અલગ સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ કોમ્પ્યુટર સેન્ટર અને સેન્ટ્રલ ફાઇલીંગ સેન્ટર પણ ઉપલબ્ધ છે.. ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ કોમ્પ્યુટર સેન્ટર અને સેન્ટ્રલ ફાઇલીંગ સેન્ટર પણ ઉપલબ્ધ છે.

ફાસ્ટ ટ્રેક કોર્ટ બિલ્ડીંગનું નિર્માણ વર્ષ 2005માં કરવામાં આવ્યું છે. તેનું ઉદ્ઘાટન ગુજરાતના તત્કાલીન મુખ્ય ન્યાયાધીશ માનનીય શ્રી ન્યાયાધીશ ભવાની સિંહે કર્યું હતું. ફાસ્ટ ટ્રેક બિલ્ડીંગ સારી સ્થિતિમાં છે અને તે પણ પર્યાપ્ત હોવાનું જણાયું છે. આ ઇમારત ગ્રાઉન્ડ + ચાર માળની છે. દરેક માળે વોટર-કૂલરની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. પૂરતી લિફ્ટની સુવિધા ઉપલબ્ધ છે. બંને સંકુલમાં સાક્ષી/મુક્તિ કરનાર જાહેર જનતા માટે બેઠક વ્યવસ્થા ઉપલબ્ધ છે. બંને બિલ્ડીંગમાં ઈન્ટરકોમ સહિત ઇ.પી.બી.એક્સ. ની સુવિધા ઉપલબ્ધ છે. બાર એસોસિએશનના સભ્યોને અલગથી બાર રૂમ, બાર લાઇબ્રેરી અને લેડી બાર રૂટ ફાળવવામાં આવ્યા છે.

હવે, સુરતની નવનિર્મિત ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ બિલ્ડીંગનું ઉદ્ઘાટન 7 મી ડિસેમ્બર, 2014ના રોજ ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલતના માનનીય ન્યાયાધીશ શ્રી એ.આર.દવે ના શુભ હસ્તે, ગુજરાત હાઇકોર્ટ, માનનીય કાર્યકારી મુખ્ય ન્યાયાધીશ શ્રી વી.એમ.સહાય, ગુજરાત હાઈકોર્ટ, માનનીય ન્યાયાધીશ શ્રી રવિ આર. ત્રિપાઠી, ગુજરાત હાઈકોર્ટ, માનનીય ન્યાયાધીશ શ્રી એસ.આર. બ્રહ્મભટ્ટ (વહીવટી ન્યાયાધીશ, સુરત જિલ્લા ન્યાયાલય) અને ગુજરાત રાજ્યના રાજ્યકક્ષાના કાયદા અને ન્યાય મંત્રી શ્રી પ્રદીપસિંહ જાડેજા ની હાજરીમાં થવા જઈ રહ્યું છે

અઠવા વોર્ડના સિટી સર્વે નં.2811 મુજબ, કલેક્ટર, જિલ્લા સુરત દ્વારા જિલ્લા કોર્ટ સુરતને 3541 ચોરસ મીટર જમીન ફાળવવામાં આવેલ છે. કાનૂની વિભાગ, ગુજરાત સરકાર દ્વારા નવી કોર્ટ બિલ્ડીંગના બાંધકામ માટે તારીખ 29મી ઓક્ટોબર, 2009ના રોજ રૂ 43,14,96,000 [તેતાલીસ કરોડ ચૌદ લાખ છણ્ણુ હજાર માત્ર] અને ગુજરાત સરકાર, કાનૂની વિભાગ દ્વારા રૂ. 27મી ફેબ્રુઆરી, 2012ના રોજ નવા કોર્ટ બિલ્ડીંગના બાંધકામ માટે 47,95,73,000 [ સુડતાલીસ કરોડ પચ્ચાણું લાખ તોત્તેર હજાર માત્ર ] ના ખર્ચ માટે વહીવટી પરવાનગી આપવામાં આવેલી.

નવી બનેલી ઇમારતમાં ગ્રાઉન્ડ + 10 માળ છે. આ બિલ્ડીંગમાં 44 કોર્ટની બેઠક વ્યવસ્થા છે. દરેક માળે વોટર-કૂલરની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. પૂરતી લિફ્ટની સુવિધા ઉપલબ્ધ છે. સંકુલોમાં સાક્ષી, પક્ષકારો તથા જાહેર જનતા માટે બેઠક વ્યવસ્થા ઉપલબ્ધ છે. ઈપીએબીએક્સની સુવિધા બિલ્ડીંગમાં ઈન્ટરકોમ સહિત ઉપલબ્ધ છે. બાર એસોસિએશનના સભ્યોને અલગથી બાર રૂમ, બાર લાઇબ્રેરી અને લેડી બાર રૂમ ફાળવવામાં આવ્યા છે. U.T.P માટે કસ્ટડી રૂમની સુવિધા દરેક ફ્લોર પર પણ ઉપલબ્ધ છે. મધ્યસ્થતા કેન્દ્ર, કાયમી સમાધાન માટે અને D.L.S.A., સુરતની ઓફિસની કામગીરી માટે બિલ્ડિંગમાં એક અલગ સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે. નવનિર્મિત કોર્ટ બિલ્ડીંગના, 3જા માળે ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ કોમ્પ્યુટર સેન્ટર અને ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર પર સેન્ટ્રલ ફાઇલીંગ સેન્ટર પણ ઉપલબ્ધ છે. વિડીયો કોન્ફરન્સ કોર્ટ, કોન્ફરન્સ રૂમ, કોમન સેમીનાર હોલ, બાર રૂમ તથા લોક અદાલત વગેરેની સુવિધાઓ જીલ્લા સુરતની નવનિર્મિત કોર્ટ બિલ્ડીંગમાં ઉપલબ્ધ છે.